Wirtualna rzeczywistość jako narzędzie efektywnego kształcenia na uczelniach
Data publikacji: 19 marca 2025
Wirtualna rzeczywistość (VR) reprezentuje jedną z najnowocześniejszych technologii w szkolnictwie wyższym, dynamicznie rozwijającą się z każdym rokiem. Umożliwia prowadzenie zaawansowanych symulacji, rozwijanie badań oraz dopasowywanie procesu edukacyjnego do indywidualnych potrzeb. Technologia ta czyni naukę bardziej atrakcyjną i wspiera zdobywanie istotnych umiejętności praktycznych. Poznaj szczegóły jej zastosowania.
Zalety stosowania VR w szkolnictwie wyższym
VR oferuje studentom możliwość uczestniczenia w symulacjach oddających rzeczywistość, które kiedyś były dostępne jedynie w ograniczonym zakresie. Wirtualne środowiska umożliwiają przeprowadzanie eksperymentów w warunkach przypominających prawdziwe otoczenie, a aplikacje VR pozwalają na modyfikację materiałów dydaktycznych zgodnie z indywidualnymi potrzebami – student chemii eksperymentuje z reakcjami chemicznymi w wirtualnym laboratorium, natomiast student geografii analizuje procesy klimatyczne przy użyciu interaktywnych modeli.
Technologia VR przełamuje schematy tradycyjnych metod nauczania, oferując interaktywne oraz immersyjne przestrzenie, w których studenci angażują się aktywnie i wykorzystują wszystkie zmysły podczas procesu edukacyjnego.
Przykłady implementacji VR w szkolnictwie wyższym
Medycyna
Platforma Osso VR stanowi nowoczesne rozwiązanie umożliwiające realistyczne szkolenia chirurgiczne. Użytkownik wciela się w rolę chirurga, wykonując procedury, takie jak operacje endoskopowe i ortopedyczne, w całkowicie symulowanym środowisku. System dostarcza precyzyjnych komentarzy oraz szczegółowych analiz, które wspierają doskonalenie technik operacyjnych. Symulacje VR odtwarzają również sytuacje kryzysowe, przykładowo nagłe urazy spowodowane wypadkami, podczas których studenci uczą się podejmować trafne decyzje w warunkach presji czasu.
Aplikacja 3D Organon VR Anatomy umożliwia szczegółowe badanie ludzkiego ciała poprzez interaktywną manipulację strukturami anatomicznymi, co pozwala lepiej poznać funkcjonowanie organizmu. Dodatkowo technologia wspiera rehabilitację pooperacyjną oraz rozwija umiejętności komunikacyjne w ramach symulowanych interakcji. Umożliwia także analizę efektów terapii farmakologicznych na organizm przy użyciu realistycznych modeli VR.
Branża inżynierii i architektury
Narzędzie IrisVR przenosi modele CAD, stworzone w programach AutoCAD czy Revit, do wirtualnej przestrzeni. Dzięki niemu studenci eksplorują swoje projekty, analizując układ, ergonomię oraz estetykę i wprowadzając niezbędne zmiany na bieżąco.
VR umożliwia symulację obciążeń budynków, ocenę odporności konstrukcji na wstrząsy sejsmiczne oraz analizę przepływów powietrza w systemach wentylacyjnych. Aplikacje, takie jak Arkio, oferują projektowanie miejskich przestrzeni, umożliwiając modyfikację wyglądu i funkcjonalności budynków w wirtualnym środowisku.
Dodatkowo studenci uczestniczą w treningach dotyczących budowy mostów i maszyn w warunkach wirtualnych, oceniają efektywność energetyczną obiektów oraz tworzą interaktywne modele w celach konsultacyjnych.
Projektowanie wnętrz
VR Sketch umożliwia przeprowadzanie wirtualnych warsztatów skierowanych do przyszłych projektantów wnętrz, dając im szansę na eksperymentowanie z aranżacjami w realistycznym środowisku. Programy takie jak Enscape i Twinmotion umożliwiają projektantom przeniesienie się do stworzonej przestrzeni, pozwalając na analizę rozmieszczenia mebli, drzwi wewnętrznych, kolorystyki ścian, systemu oświetlenia oraz faktury materiałów. Dzięki temu klienci mają łatwiejszy dostęp do wizualizacji ostatecznego efektu, a proces zatwierdzania projektów przebiega znacznie szybciej. Dodatkowe informacje dotyczące aranżacji poszczególnych pomieszczeń znajdziesz tutaj.
Co więcej, VR wizualizuje wpływ światła naturalnego i sztucznego na przestrzeń w różnych porach roku oraz współdziała z technologią BIM, oferując kompleksowe analizy. Technologia umożliwia interaktywne konsultacje między projektantami, klientami i wykonawcami, poprawiając zrozumienie całości projektu.
Dziedziny humanistyczne
Aplikacja TimeLooper przenosi użytkowników do epok rewolucji francuskiej, średniowiecznej Europy oraz starożytnego Rzymu. Nowoczesna technologia, napędzająca to narzędzie, daje studentom szansę na obserwowanie codziennego życia, wydarzeń politycznych i bitew w warunkach wiernie oddających realia dawnych epok.
Google Arts & Culture VR umożliwia wirtualne wycieczki po muzeach i galeriach na całym świecie, dzięki czemu użytkownicy mogą oglądać dzieła sztuki rozmieszczone na różnych kontynentach. Aplikacje edukacyjne pozwalają na wirtualne uczestnictwo w wydarzeniach historycznych, na przykład lądowaniu Apollo 11 na Księżycu czy marszu Martina Luthera Kinga w Waszyngtonie.
Technologia ta wspiera także badanie literatury poprzez odkrywanie wirtualnych światów inspirowanych dziełami oraz organizację warsztatów artystycznych, gdzie studenci tworzą rzeźby i obrazy w przestrzeni VR.
Edukacja językowa
Mondly VR umożliwia prowadzenie dialogów z wirtualnymi postaciami w codziennych sytuacjach, takich jak rezerwacja hotelu, rozmowa w restauracji czy zakupy. To rozwiązanie pozwala przyswajać nie tylko nowe słownictwo, ale również poznawać kontekst kulturowy.
AltspaceVR udostępnia przestrzeń do wirtualnych spotkań językowych, podczas których uczestnicy z różnych krajów komunikują się w języku docelowym. Podobnie Engage VR – ta platforma oferuje możliwość prowadzenia zajęć językowych w grupach lub indywidualnie z nauczycielem.
Nowoczesne technologie umożliwiają symulację sytuacji kryzysowych, na przykład rozmowy z lekarzem za granicą. Wspierają także naukę specjalistycznego słownictwa, które przygotowuje do komunikacji w określonych środowiskach zawodowych, na przykład medycznych czy prawniczych.
Nauki przyrodnicze i astronomia
Universe Sandbox umożliwia symulację ruchu planet, badanie galaktyk oraz analizowanie zjawisk, takich jak czarne dziury czy kolizje asteroid. Tilt Brush, stworzony pierwotnie z myślą o sztuce, wykorzystywany jest do wizualizacji abstrakcyjnych koncepcji, na przykład fal elektromagnetycznych czy struktury atomów. Wirtualne laboratoria umożliwiają przeprowadzanie eksperymentów z zakresu chemii i fizyki w bezpiecznym otoczeniu.
The Body VR pozwala użytkownikom zanurzyć się we wnętrze ludzkiego ciała, by zrozumieć działanie układu krążenia, procesy komórkowe oraz funkcjonowanie systemu nerwowego. Nowoczesne symulacje obejmują również zmiany klimatyczne i ich wpływ na ekosystemy, badanie oceanów oraz dna morskiego.
Znane platformy edukacyjne oparte na VR
ClassVR
Platforma obejmuje różne dziedziny nauki i umożliwia nauczycielom modyfikację treści zgodnie z przedmiotem. Studenci mogą na przykład zwiedzać piramidy egipskie lub analizować działanie turbin wiatrowych.
Google Expeditions
Aplikacja umożliwia wirtualne zwiedzanie miejsc na całym świecie, od amazońskich dżungli po wnętrza wulkanów, oferując szczegółowe obrazy i opisy.
zSpace
To przestrzeń umożliwiająca przeprowadzanie szczegółowych symulacji w naukach przyrodniczych, obejmujących biologię, fizykę i chemię. Studenci analizują strukturę DNA oraz wykonują eksperymenty chemiczne, korzystając z zaawansowanych narzędzi.
Projekty wspierające rozwój technologii VR na uczelniach
VR First
Globalna inicjatywa wspiera tworzenie laboratoriów VR w instytucjach akademickich. Studenci oraz badacze zyskują dostęp do nowoczesnych rozwiązań i narzędzi VR.
Laboratoria Przyszłości
Krajowy projekt wprowadza nowoczesne technologie do placówek edukacyjnych. Dzięki dofinansowaniu instytucje nabywają sprzęt VR i implementują interaktywne metody nauki.
Trudności przy implementacji VR
Wysokie wydatki na zakup gogli VR oraz modyfikację infrastruktury uczelni stanowią poważne wyzwanie. Problemy techniczne, w tym występowanie choroby symulatorowej oraz niekompatybilność różnych platform, ograniczają pełne wykorzystanie tej technologii. Brak przeszkolonych pracowników akademickich wymaga organizowania dodatkowych szkoleń, aby efektywnie wykorzystać VR w zajęciach. Mimo napotykanych trudności, uczelnie podejmują działania, które pozwalają stopniowo udoskonalać wdrożenie tej technologii.
Podsumowanie
Wirtualna rzeczywistość oferuje ogromne możliwości w szkolnictwie wyższym. Studenci rozwijają praktyczne umiejętności, eksperymentują w bezpiecznych warunkach i zgłębiają zagadnienia, które dotąd pozostawały poza zasięgiem. Chociaż wdrożenie VR napotyka liczne wyzwania, nieustanny postęp technologii wskazuje, że jej znaczenie w nowoczesnym nauczaniu będzie systematycznie wzrastać.
Autor: Nikola Dawidowska