Studia, które wspierają Twoją karierę – jak łączyć pracę z nauką i wygrać zawodowo?
Data publikacji: 5 czerwca 2025
Tradycyjny schemat, według którego dopiero po uzyskaniu dyplomu podejmuje się pierwszą pracę, z biegiem lat traci na aktualności. W jego miejsce pojawia się nowoczesne podejście, zakładające równoległe rozwijanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Połączenie studiów z pracą nie jest już uznawane za trudny kompromis, lecz przemyślaną decyzję, a nawet inwestycję w przyszłość. Choć pogodzenie nauki z aktywnością zawodową bywa wymagające, daje szansę na praktyczne wykorzystanie i utrwalenie wiedzy teoretycznej w rzeczywistych warunkach pracy. Współcześnie pytanie nie dotyczy więc już tego, czy warto studiować i pracować jednocześnie, ale jak robić to mądrze.
Nie tylko studia
Dane z ósmej edycji raportu EUROSTUDENT pokazują, że aktywność zawodowa studentów staje się normą, a nie wyjątkiem – niemal 60% polskich respondentów badania przyznało, że pracowało w czasie roku akademickiego. Coraz wyraźniej zaznacza się także stopniowe, lecz systematyczne odchodzenie od tymczasowego podejścia do pracy wśród studentów – wielu z nich już w trakcie studiów szuka trwałego i perspektywicznego zatrudnienia. Powody podejmowania pracy na etapie edukacji są zróżnicowane i nie ograniczają się już jedynie do kwestii finansowych. Taka postawa stanowi odpowiedź na oczekiwania zmieniającego się rynku pracy, który wymaga od młodych kandydatów nie tylko wiedzy teoretycznej, lecz również praktycznych umiejętności i doświadczenia zdobytego w rzeczywistych warunkach zawodowych.
Jak uczelnie ułatwiają łączenie obowiązków?
Szkoły wyższe reagują na potrzeby studentów, rozszerzając swoją ofertę edukacyjną o bardziej elastyczne opcje kształcenia. Obok tradycyjnych studiów dziennych coraz więcej uczelni oferuje możliwość studiowania wszystkich dostępnych kierunków w trybie niestacjonarnym, czyli zaocznym, który umożliwia pogodzenie studiów z pracą zawodową.
Czym jednak różnią się te dwa modele studiowania?
- Organizacja zajęć. Studia stacjonarne obejmują regularne zajęcia w dni powszednie, natomiast zaoczne koncentrują bloki zajęciowe głównie w weekendy (np. co dwa tygodnie, w piątki po południu, soboty i niedziele).
- Praca własna. Studia zaoczne kładą większy nacisk na samodzielną naukę studenta pomiędzy zjazdami. Nauka w trybie stacjonarnym zapewnia więcej godzin bezpośredniego kontaktu z wykładowcami.
- Profil studenta. Studia zaoczne są często wybierane przez osoby już aktywne zawodowo, chcące zdobyć wyższe wykształcenie, zmienić branżę lub podnieść swoje kwalifikacje bez konieczności rezygnacji z pracy. Z kolei na studiach stacjonarnych spory procent stanowią osoby, dla których nauka to główne zajęcie.
- Życie akademickie. Studenci stacjonarni zazwyczaj mają więcej czasu i możliwości angażowania się w pełne spektrum życia uczelnianego. Dla studentów zaocznych, ze względu na ograniczenia czasowe i inne zobowiązania, takie zaangażowanie jest często utrudnione.
Studia zaoczne – synergia wiedzy i doświadczenia
Studia niestacjonarne otwierają studentom możliwość intensywnego rozwoju zawodowego poprzez bezpośrednie łączenie nauki z praktyką. Uczestnicy zajęć, którzy jednocześnie pracują, mają szansę natychmiastowego wdrażania zdobytej wiedzy teoretycznej w środowisku zawodowym. Pozwala to nie tylko lepiej zrozumieć omawiane na uczelni zagadnienia, ale też ocenić ich rzeczywistą użyteczność w codziennej pracy. Przez odwołanie do branżowej rzeczywistości, nauka przestaje być abstrakcyjnym zasobem, a staje się narzędziem wspierającym codzienne działania i podejmowanie decyzji.
Wyzwania i problemy napotykane w pracy zawodowej mogą stać się punktem wyjścia do pogłębiania wiedzy, formułowania trafnych pytań podczas zajęć i rozwijania zdolności analitycznego myślenia. Ta nieustanna interakcja między środowiskiem akademickim a zawodowym sprzyja szybszemu przyswajaniu informacji, wzmacnia poczucie pewności siebie i lepiej przygotowuje studenta do świadomego funkcjonowania na rynku pracy. Dzięki temu studia zaczynają być postrzegane jako faktyczne wsparcie w rozwoju, a nie kolejny etap edukacji.
Rozwój kompetencji przyszłości
Równoległe studiowanie i praca to nie tylko transfer wiedzy, ale również, a może przede wszystkim, intensywny trening kompetencji miękkich i umiejętności organizacyjnych, które są niezwykle cenione na współczesnym rynku pracy. Regularne funkcjonowanie w dwóch różnych środowiskach – akademickim i zawodowym – sprzyja rozwojowi zdolności adaptacyjnych i komunikacyjnych. Studenci uczą się współpracy z różnymi typami ludzi, dostosowywania swojego stylu komunikacji do sytuacji oraz prezentowania swoich pomysłów w sposób zrozumiały i przekonujący.
Rozwiązywanie problemów – zarówno tych teoretycznych omawianych na uczelni, jak i praktycznych napotykanych w pracy – rozwija u studentów myślenie analityczne i pobudza kreatywność. Osoby łączące naukę z obowiązkami zawodowymi wyróżniają się również umiejętnością szybkiego uczenia się, elastycznego dostosowywania do zmieniających się warunków oraz radzenia sobie w sytuacjach stresowych i pod presją czasu. To właśnie te cechy, określane często mianem kompetencji przyszłości, mają charakter uniwersalny i znajdują zastosowanie niezależnie od branży, znacząco podnosząc wartość kandydata na rynku pracy.
Im wcześniej, tym lepiej
Wejście w świat pracy jeszcze podczas studiów pozwala studentowi szybciej zrozumieć mechanizmy funkcjonowania rynku – oczekiwania pracodawców, specyfikę różnych branż oraz charakter poszczególnych stanowisk. Dzięki takiemu doświadczeniu młoda osoba ma szansę sprawdzić się w różnych rolach zawodowych, poznając zadania, które rzeczywiście ją angażują i przynoszą satysfakcję, a także te, które okazują się nużące.
Nawet jeśli kierunek studiów wydaje się idealnie dobrany, dopiero praca w zawodzie pozwala skonfrontować wcześniejsze wyobrażenia z rzeczywistością. Taka weryfikacja bywa punktem zwrotnym w dotychczasowej karierze i może uchronić przed błędnymi wyborami w dalszej edukacji lub karierze. W końcu niewiele rzeczy rozczarowuje bardziej niż świadomość, że po latach nauki i wysiłku trafiliśmy do pracy, która zupełnie nie spełnia naszych oczekiwań.
Budowanie świadomości zawodowej
Zanurzenie się w codzienność zawodową, realizacja konkretnych obowiązków i kontakt z rzeczywistymi oczekiwaniami pracodawcy pozwalają zrozumieć, które umiejętności naprawdę liczą się w danej branży. Dzięki obserwacji pracy doświadczonych członków zespołu, zaangażowaniu w realizację wspólnych zadań oraz regularnemu otrzymywaniu informacji zwrotnej, student zyskuje lepsze rozeznanie we własnych umiejętnościach. Stopniowo uświadamia sobie, które z nich stanowią jego atuty i zasługują na dalszy rozwój, a które wymagają dodatkowego wysiłku i doskonalenia. Takie doświadczenia oferują znacznie bardziej realistyczny i pogłębiony obraz własnych możliwości niż wyniki egzaminów czy wyidealizowane wizje zaczerpnięte z mediów społecznościowych.
Co więcej, identyfikacja ewentualnych braków kompetencyjnych na wczesnym etapie daje czas na ich uzupełnienie poprzez odpowiednie kursy, szkolenia czy dodatkowe projekty. Przykładowo, student informatyki może zorientować się w trakcie stażu w firmie IT, że mimo dobrej znajomości podstaw programowania, nie radzi sobie z konkretną technologią chmurową, która jest szeroko wykorzystywana w danym środowisku pracy. Z kolei studentka marketingu, angażując się w przygotowanie kampanii w social mediach, może dostrzec u siebie braki w obsłudze narzędzi do automatyzacji działań marketingowych. Uświadomienie sobie luk w umiejętnościach daje możliwość natychmiastowej reakcji – zapisania się na dedykowany kurs, udziału w warsztatach czy stworzenia własnego projektu skoncentrowanego na konkretnym obszarze. Każdy taki certyfikat wzmacnia Twoją pozycję na rynku pracy, sygnalizując pracodawcy dojrzałość i autentyczną świadomość własnych kompetencji.
Między studiami a pracą – jak sobie radzić z wyzwaniami?
Decyzja o jednoczesnym studiowaniu i podjęciu aktywności zawodowej jest ambitnym krokiem, który niesie ze sobą wiele korzyści, ale także stawia przed studentami szereg wyzwań. Pogodzenie obowiązków akademickich, wymagań pracodawcy oraz potrzeby życia osobistego i odpoczynku wymaga nie lada umiejętności organizacyjnych i odporności na stres.
Zarządzanie czasem i dyscyplina
Połączenie studiów z pracą wiąże się z dużym obciążeniem czasowym i koniecznością pogodzenia wielu, często sprzecznych, obowiązków. Efektywne funkcjonowanie w takiej codzienności wymaga więc przede wszystkim mistrzowskiego opanowania sztuki zarządzania czasem oraz żelaznej samodyscypliny. Bez tych dwóch elementów bardzo łatwo o poczucie przytłoczenia, spadek motywacji i problemy z realizacją powziętych zadań.
Skuteczne zarządzanie czasem zaczyna się od opracowania dobrze przemyślanego harmonogramu, który uwzględnia wszystkie stałe elementy dnia – zajęcia na uczelni, godziny pracy, czas na naukę, dojazdy, odpoczynek oraz sprawy prywatne. W codziennej organizacji pomocne są zarówno elektroniczne kalendarze i aplikacje do zarządzania zadaniami, jak i tradycyjne planery. Wszystkim zadaniom warto przypisać priorytet – nie każda sprawa wymaga przecież natychmiastowej reakcji. W uporządkowaniu obowiązków może pomóc macierz Eisenhowera, która dzieli zadania według ich ważności i pilności, ułatwiając wybór tego, czym należy zająć się w pierwszej kolejności.
Mobilność i logistyka
Wielu studentów studiów niestacjonarnych decyduje się kontynuować pracę w rodzinnym mieście, równocześnie dojeżdżając na studia do innego, często oddalonego miasta akademickiego. Regularne podróże, zwykle odbywające się w weekendy, generują nie tylko dodatkowe koszty związane z transportem i ewentualnym noclegiem, ale także wymagają starannej organizacji. Trzeba uwzględnić czas dojazdu, możliwe opóźnienia oraz zmęczenie, które może wpływać na koncentrację podczas zajęć. W takiej sytuacji bardzo ważną kwestią jest wybór środka transportu. Dla części studentów lepszym rozwiązaniem będzie podróż pociągiem lub tramwajem – czas spędzony w drodze można wtedy wykorzystać na naukę lub przygotowanie do zajęć. Z kolei osoby ceniące sobie niezależność i elastyczność częściej decydują się na własny samochód, zwłaszcza gdy komunikacja publiczna okazuje się niewygodna lub zbyt czasochłonna.
Decydując się na zakup własnego samochodu, warto dokładnie przeanalizować dostępne możliwości finansowania – zwłaszcza, że dla wielu studentów kredyt nie zawsze będzie najbezpieczniejszym rozwiązaniem. Aby uniknąć pochopnych decyzji, pomocne może być skorzystanie z internetowego kalkulatora kredytu samochodowego. Takie narzędzie pozwala łatwo porównać różne warianty spłaty, oszacować wysokość miesięcznych rat oraz całkowity koszt zobowiązania, biorąc pod uwagę m.in. kwotę kredytu, długość umowy czy oprocentowanie. Dzięki temu można ocenić, czy dane zobowiązanie faktycznie mieści się w naszych możliwościach finansowych.
Ryzyko wypalenia i potrzeba odpoczynku
Intensywny styl życia, typowy dla osób łączących studia z pracą, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wypalenia zawodowego i akademickiego. Długotrwałe napięcie, brak wystarczającej ilości snu oraz ciągłe poczucie odpowiedzialności za wyniki w obu sferach mogą prowadzić do wyczerpania psychicznego i fizycznego. Aby zapobiec wypaleniu, niezwykle ważne jest planowanie regularnych przerw na odpoczynek, troska o zdrową dietę, aktywność fizyczną oraz rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Utrzymanie równowagi między obowiązkami a regeneracją nie jest jedynie kwestią komfortu – to warunek zachowania długotrwałej efektywności i dobrego samopoczucia.
Jeśli zaczynamy odczuwać spadek motywacji, trudności z koncentracją czy pierwsze objawy przemęczenia, koniecznie potraktujmy je jako sygnał ostrzegawczy. Wczesna reakcja może zapobiec poważniejszym konsekwencjom i pozwolić na szybki powrót do równowagi.
Podsumowanie
Mimo napotykanych trudności wiele osób, które zdecydowały się na połączenie pracy i nauki, zgodnie przyznaje, że zdobyte w ten sposób kompetencje mają ogromną wartość. Praca podczas studiów to nie tylko zdobywanie wiedzy i doświadczenia, ale przede wszystkim rozwój charakteru, budowanie wszechstronnych kompetencji oraz świadome inwestowanie we własną przyszłość zawodową. Taka droga kształtuje odpowiedzialność, niezależność i wytrwałość – cechy, których rozwój wykracza poza sale wykładowe.
Źródła:
- pl
- raport projektu EUROSTUDENT 8, Niemieckie Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym i Nauką
- Co trzeba wiedzieć o studiach w Polsce? – Mapa Karier
- Developing Your Time Management Skills | Choose Work!
- Combining work with study? Here is how to stay efficient – EURES (EURopean Employment Services)
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny