Piątka dla zdrowia – jak troszczyć się o kondycję psychiczną i fizyczną w czasie studiów?
Data publikacji: 22 maja 2025
Lata spędzone na uczelni to ważny etap dojrzewania – intelektualnego, emocjonalnego
i społecznego. W natłoku wykładów, projektów i zajęć łatwo zignorować własne potrzeby, często zupełnie nieświadomie. Zdrowy styl życia studenta to znacznie więcej niż sam ruch
i kontrola jadłospisu. Obejmuje też umiejętne zarządzanie stresem, świadome planowanie dnia oraz pielęgnowanie więzi z bliskimi i przyjaciółmi. Czas studiów pozwala wyrabiać nawyki i strategie działania, które zaprocentują zarówno teraz, jak i w późniejszej karierze zawodowej. Kiedy nauka współgra z troską o zdrowie, codzienność staje się lżejsza i daje wyraźnie większą satysfakcję. Jak znaleźć balans, dzięki któremu lata na uczelni przemienią się w okres pełnego, harmonijnego rozwoju – psychicznego i fizycznego– bez zaniedbywania własnego dobrostanu?
150 minut dla kondycji
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dorośli potrzebują minimum 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo. Choć większość z nas zna zalety systematycznego ruchu, napięty harmonogram studenta często spycha trening na koniec listy. Wykłady, ćwiczenia, projekty, zebrania kół naukowych, a nierzadko również praca w niepełnym wymiarze wypełniają dzień. Sporo czasu pochłaniają też dojazdy z akademika na kampus, a znajomi kuszą wspólnymi wypadami.
Uważna analiza rozkładu zajęć pozwala jednak wygospodarować chwile choćby na krótką dawkę ruchu. Regularne ćwiczenia wzmacniają odporność, poprawiają pamięć roboczą i wspierają utrzymanie właściwej masy ciała. Aktywność fizyczna obniża ponadto napięcie nerwowe i skutecznie redukuje stres towarzyszący kolokwiom i sesji.
Regularny ruch sprzyja także nawiązywaniu nowych znajomości.
Ruch jako naturalna część studenckiej codzienności
Niektórzy są przekonani, że sporadyczny, lecz wyczerpujący trening wystarczy,
by zachować dobrą formę, lecz brak regularności zazwyczaj psuje spodziewane rezultaty.
O wiele korzystniejsze jest traktowanie aktywności fizycznej jak stałego towarzysza dnia – nawet w postaci drobnych gestów. Systematyczne wybieranie schodów zamiast windy czy rezygnacja z autobusu na rzecz kilkunastominutowego spaceru stopniowo poprawia wydolność organizmu i podnosi nastrój. Zastanów się, które ćwiczenia wywołują u Ciebie najwięcej radości – może to być siłownia, zajęcia fitness, pływanie lub dłuższe wędrówki po parku. Gdy wysiłek zaczyna kojarzyć się z przyjemnością, wygospodarowanie dla niego miejsca w kalendarzu staje się nieporównanie łatwiejsze.
Zdrowe jedzenie przy studenckim budżecie
Wielu żaków wciąż zakłada, że dbanie o zbilansowaną dietę wymaga dużych nakładów finansowych albo wielogodzinnego gotowania. Tymczasem istnieje wiele przystępnych sposobów na układanie pełnowartościowych jadłospisów bez nadwyrężania portfela.
Planując tygodniowe menu, warto postawić na dania warzywne np. treściwą zupę, aromatyczne leczo czy lekką sałatkę. Gotowanie większych porcji „na zapas” ułatwia kontrolę nad tym, co jemy, i ogranicza ryzyko przypadkowego podjadania między zajęciami. Świetnym wsparciem okazują się szczelne pojemniki do przechowywania żywności – dzięki nim jedzenie zachowuje świeżość, a Ty oszczędzasz czas i energię
w najbardziej zapracowane tygodnie semestru.
Menu świadomego studenta
To, co ląduje na talerzu, wprost przekłada się na codzienne funkcjonowanie.
Mimo tej zależności wielu młodych ludzi, żyjących w nieustannym pędzie, sięga po szybkie, lecz nie zawsze korzystne wybory – fast‑foody, słodkie batony czy energetyki o wątpliwym składzie. Starannie skomponowane posiłki dostarczają mózgowi niezbędnych składników, wspierają koncentrację i przyspieszają przyswajanie wiedzy, a przy okazji wzmacniają odporność i regulują metabolizm.
Utrzymywanie stabilnego poziomu glukozy we krwi pomaga zachować skupienie oraz siłę
do nauki, zwłaszcza w okresie przed sesją. Cel ten osiągniesz, jedząc regularnie pełnowartościowe posiłki i zwracając uwagę na to jakie produkty spożywcze wybierasz. W codziennej diecie powinny gościć pełnoziarniste makarony, rozmaite kasze, chude mięsa, ryby oraz kolorowe warzywa i owoce – każdy z tych składników wnosi istotne wartości odżywcze, których organizm potrzebuje, by sprawnie działać.
Świadome wybory żywieniowe na lata
Rozsądne decyzje przy stole to inwestycja nie tylko w dobre samopoczucie i efektywność podczas studiów, lecz także w przyszłe zdrowie. Dlatego warto ograniczać nadmiar cukru – słodzone napoje i zbyt duża ilość słodyczy potrafią szybko obniżyć nastrój i pogorszyć koncentrację, zarówno doraźnie, jak i w dłuższej perspektywie.
Na rynku dostępny jest duży wybór słodzików, zamiast cukru można zdecydować się
na ksylitol.
W chwilach nagłej ochoty na coś słodkiego sprawdzą się lepsze zamienniki – suszone owoce, orzechy czy owsiane ciasteczka – które zaspokoją apetyt, nie obciążając organizmu. Dzięki takim drobnym, lecz świadomym krokom łatwiej utrzymać równowagę między nauką a troską o zdrowie, co przełoży się na energię, lepszy humor i sukcesy także po zakończeniu studiów.
Studenckie lata a dobrostan psychiczny
Okres kształcenia na uczelni potrafi solidnie wystawić odporność psychiczną na próbę. Kolokwia, egzaminy czy finalne przygotowania do obrony dyplomu często generują napięcie emocjonalne, które łatwo przeradza się w poczucie przytłoczenia. Dodatkowo presja porównywania własnych rezultatów z sukcesami koleżanek i kolegów może wyraźnie podkopać pewność siebie. Wielu młodych ludzi stara się w tym czasie pogodzić ambitne cele z potrzebą odpoczynku i regeneracji. Dlatego tak ważne jest budowanie samoświadomości, opanowanie skutecznych strategii radzenia sobie z trudnymi sytuacjami oraz nauka prostych technik rozładowywania napięcia, zanim przerodzi się ono w nadmierny ciężar.
Planowanie dnia lub tygodnia w formie przejrzystego harmonogramu sprzyja lepszej organizacji obowiązków i pomaga wygospodarować czas na naukę, aktywność fizyczną
i relaks. Dzięki temu łatwiej uniknąć paraliżu wynikającego z nadmiaru zadań.
Warto też pamiętać o mocy relacji towarzyskich – spotkania, szczere rozmowy czy krótkie wyjazdy pozytywnie wpływają na samopoczucie, pozwalając zdystansować się od studenckich trosk. Dużą rolę odgrywa również rozwijanie pasji niezwiązanych bezpośrednio z kierunkiem studiów; w trudniejszych momentach semestru potrafią one stać się źródłem radości
i skuteczną odskocznią od naukowych zmagań. Każdy z nas ma odmienne potrzeby
i temperament, dlatego warto testować rozmaite formy relaksu, aby znaleźć te najlepiej dopasowane do własnych oczekiwań.
W jaki sposób efektywnie mierzyć się z natłokiem zadań
i stresem?
Rozbudowana lista obowiązków i towarzyszący jej stres to codzienność wielu studentów. Świadome nabranie dystansu do spiętrzonych zadań pozwala skuteczniej obniżać napięcie. Zamiast koncentrować się na wciąż rosnącej liczbie punktów do zrealizowania, lepiej wykreślać te już zakończone – taka praktyka daje poczucie postępu i redukuje frustrację. Nawet krótka chwila na głęboki oddech potrafi znacząco podnieść nastrój i przywrócić energię do działania. Podczas przerwy dobrze odłożyć laptop i telefon, by dać oczom
i umysłowi realną szansę na regenerację. Proste formy odprężenia, takie jak ćwiczenia oddechowe czy szybkie rozciąganie, skutecznie rozluźniają spięte mięśnie i uspokajają organizm.
Gdy czujesz, że zadania zaczynają Cię przygniatać, poproś wykładowcę albo opiekuna roku o pomoc w ułożeniu priorytetów. Wielu starszych studentów, którzy mierzyli się
z podobnymi trudnościami, chętnie podzieli się swoimi metodami zarządzania czasem.
W trudnych chwilach nie wahaj się sięgnąć po wsparcie – zarówno w gronie przyjaciół,
jak i w akademickich poradniach psychologicznych czy biurach doradczych. Szybkie reagowanie na narastające napięcie pomaga skuteczniej sprostać wyzwaniom, chroni przed wypaleniem i pozwala zachować radość z życia studenckiego nawet w najbardziej wymagających okresach.
Sen a zdolność zapamiętywania i skupienia
W akademickiej rzeczywistości nietrudno o nieprzespane noce. Najsilniej kusi to w okresie sesji czy tuż przed oddaniem projektów. Przewijanie mediów społecznościowych
lub wieczorne rozgrywki komputerowe wydłużają czas przed ekranem, skutecznie utrudniając pełną regenerację. Długotrwały deficyt snu osłabia układ nerwowy
i nadwyręża naturalne mechanizmy ochronne organizmu. Brak solidnego odpoczynku pogarsza koncentrację, odbiera siły i zwiększa podatność na infekcje. Krótkie, przerywane drzemki negatywnie wpływają też na psychikę – łatwiej wtedy o irytację i wahania nastroju.
Pełny, jakościowy sen odciąża mózg i pomaga utrwalić świeżo zdobytą wiedzę. To właśnie podczas głębokiej fazy odpoczynku zachodzi konsolidacja informacji – kluczowa
w czasie wzmożonej nauki. Systematyczne przesypianie wystarczającej liczby godzin wspiera równowagę hormonalną. Niedosypianie zaburza wydzielanie hormonów kontrolujących głód i sytość, co z czasem sprzyja sięganiu po niezdrowe przekąski.
Praktyki sprzyjające lepszemu snowi
Wieczorne nawyki w dużej mierze decydują o jakości nocnego wypoczynku; nawet drobne korekty potrafią odczuwalnie go poprawić.
- Zrezygnuj z telefonu, laptopa oraz innych ekranów przynajmniej pół godziny przed snem – emitowane przez nie niebieskie światło zakłóca proces zasypiania.
- Późnym wieczorem unikaj mocnego oświetlenia – ciepłe, przytłumione lampki pomagają stopniowo wyciszać organizm.
- Zadbaj o porządne zaciemnienie pokoju, np. dzięki roletom czy grubym zasłonom – brak światła sprzyja produkcji melatoniny, hormonu regulującego rytm dobowy.
- Przed snem przewietrz sypialnię i utrzymuj temperaturę w granicach 18–20 °C – chłodniejsze powietrze korzystnie wpływa na regenerację.
- Staraj się kłaść i wstawać o podobnej porze każdego dnia, także
w weekendy – ustabilizowany rytm ułatwia zasypianie i poprawia samopoczucie.
Podsumowanie
Wprowadzanie zdrowych przyzwyczajeń już na studiach oznacza świadome dbanie o ciało
i umysł. Choć akademicki świat stawia wiele wymagań, jednocześnie daje pole do wypracowania strategii, które procentują w przyszłości. Zbilansowane posiłki, regularny ruch, przemyślane planowanie dnia oraz umiejętność rozpoznawania własnych emocji pozwalają uniknąć sytuacji, w których obowiązki całkowicie wypierają potrzebę odpoczynku.
Troska o zdrowie w czasie nauki nie tylko ułatwia codzienne funkcjonowanie, lecz także rozwija kompetencje wysoko cenione w późniejszej karierze.
Źródła:
- https://inpostfresh.pl/
- Światowa Organizacja Zdrowia WHO
- Akademicki Związek Sportowy
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny