Krzysztof Sobczyński

18 maja 2023 r. gościliśmy p. Krzysztofa Sobczyńskiego miłośnika kultury i sztuki, znawcy Ewangelii. Pan Krzysztof wprowadził nas w tajniki powstawania ikon, ich symboliki, genezy tworzenia. Pokazał swoją autorską ikonę. Ikona to obraz sakralny powstały w kręgu kultury bizantyjskiej, wyobrażający postacie świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne, liturgiczno-symboliczne, charakterystyczne dla kościołów wschodnich w tym prawosławnego i greckokatolickiego. Prawdopodobnie pierwowzorem mogły być portrety grobowe z Fajum lub wczesnochrześcijańskie malarstwo katakumbowe. Tradycja wykonywania ikon istniała od czasów apostolskich. Według tradycji autorem pierwszych ikon był Łukasz Ewangelista. Informacje o istnieniu ikon Chrystusa, Marii i św. Piotra i Pawła oraz innych świętych pochodzą z IV wieku.  W czasach, gdy kształtowała się sztuka chrześcijańska , w krajach pozostających pod wpływem Bizancjum ikoną nazywano wszystkie przedstawienia Chrystusa, Matki Bożej, aniołów, świętych i scen historycznych z Pisma Świętego niezależnie od tego, w jakiej technice były wykonane. Najstarsze zachowane ikony pochodzą z VI wieku z klasztoru św. Katarzyny na Synaju. Malarstwo ikonowe rozwijało się w Bizancjum, aż do jego upadku w XV wieku, oraz na terenach Grecji, Serbii, na Bałkanach, w średniowiecznej Italii oraz na Rusi. Najstarsze zachowane ikony pochodzą z VI wieku. Najbardziej reprezentatywne to trzy dzieła przedstawiające: Świętego Piotra, Chrystusa Pantokratora  oraz  Marię z aniołami i ze Świętymi Teodorem i Jerzym . Następnie zostały przedstawione  najbardziej znane Ikony znajdujące się w kościołach polskich jak również innych krajach łącznie z Watykanem. Usłyszeliśmy też historię powstania Chusty św. Weroniki na której widnieje odbita twarz Chrystusa. Zostaliśmy zapoznani z techniką i zasadami wykonywania ikon. Ikony malowano najczęściej na specjalnie przygotowanym drewnie cedrowym lub cyprysowym. Na Rusi stosowano drewno sosnowe, jodłowe, modrzewiowe lub lipowe. Pan Krzysztof bardzo szczegółowo opisał tę technikę, zwrócił uwagę na symbolikę różnych kolorów: złoto jest światłem, czerwień to kolor ognia, męczeństwa, wiary, granat symbolizuje niebo, odzież Jezusa malowana jest na zielono co oznacza życie, twarz Jego jest koloru brązowego i oznacza pobyt na Ziemi. Mogliśmy obejrzeć współczesne ikony, które jednak według mnie są mniej intrygujące. Oklaskami podziękowaliśmy za bardzo ciekawą prelekcję.

Tekst: Jadwiga Trawińska

UCZELNIA